پروفسور کاظم معتمدنژاد دارفانی را وداع گفت.
به گزارش خبرنگار ایسنا، پدر علم ارتباطات ایران که از مدتها پیش بیمار بود، عصر امروز در آستانه 80 سالگی درگذشت.
دکتر معتمدنژاد بنیانگذار علم ارتباطات و احیاگر آموزش روزنامهنگاری در ایران بود.
بر اساس این گزارش، مراسم تشییع پیکر این استاد برجسته ارتباطات و روزنامهنگاری، روز شنبه (16 آذر) ساعت 9 صبح از مقابل دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی واقع در سهراه ضرابخانه، خیابان شهید گلنبی، برگزار میشود.
خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، این ضایعه بزرگ را به خانواده ایشان و جامعه دانشگاهی به ویژه استادان و دانشجویان ارتباطات و روزنامهنگاری تسلیت میگوید و برای آن استاد بزرگوار که سالها عمر پربار خود را صرف تولید و ترویج علم کرد، علو درجات را از پیشگاه خداوند متعال مسالت دارد.
مروری کوتاه بر زندگینامه و سوابق و آثار
پروفسور کاظم معتمدنژاد متولد اردیبهشت ۱۳۱۳ هجری شمسی در بیرجند، دارای مدرک کارشناسی رشته قضایی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران ، دکترای دولتی علوم سیاسی از دانشکده حقوق و علوم اقتصادی دانشگاه پاریس، دکتری تخصصی روزنامهنگاری از انستیتوی مطبوعات و علوم خبری در دانشگاه پاریس و دیپلم عالی تدریس روزنامهنگاری از مرکز بینالمللی تعلیمات عالی روزنامهنگاری دانشگاه استراسبورگ بود.
از سوابق وی میتوان به موار زیر اشاره کرد:
خدمات مطبوعاتی:
عضو هیأت تحریریه و مدیر بخش اخبار و مقالات خارجی روزنامه کیهان ، 1340 – 1336
خدمات حقوقی :
– وکیل پایه یک دادگستری ، از سال 1346
– مشاور حقوقی اتحادیه بینالمللی ارتباطات دور ، از 1379
همکاری در تأسیس مؤسسات و دوره های آموزشی وپژوهشی:
– عضو مؤسس دوره عالی روزنامهنگاری ، مؤسسه عالی مطبوعات و روابط عمومی و دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی ، 1350 – 1343
– عضو هیأت مؤسس بخش ارتباطات بینالمللی » انجمن بینالمللی تحقیق در ارتباط جمعی » 1976 (1355)
– عضو هیأت مؤسس «مرکز مطالعات فراملی ارتباطات و اطلاعات در کشورهای آسیا ،آفریقا و آمریکای لاتین ، پاریس » 1992 (1371) دوره فوق لیسانس علوم ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی ، 1368
– عضو مؤسس دوره دکتری علوم ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی ، 1375
– عضو مؤسس «مرکز پژوهشهای ارتباطات » وابسته به دانشگاه علامه طباطبایی و وزارت پست و تلگراف و تلفن ، 1375
– پیشنهاد دهنده تاسیس » مرکز مطالعات و تحقیقات ارتباطات در آسیای مرکزی » با همکاری یونسکو در تهران ، از طریق کمیسیون ملی یونسکو در ایران در سال 1374 که پس از اعزام یک هیأت بررسی و امکانسنجی از سوی سازمان مذکور به ایران و کشورهای منطقه ، همچنان در حال مطالعه و مذاکره است.
همکاری در ایجاد انجمنها :
– عضو هیأت مؤسس » انجمن دفاع از آزادی مطبوعات» تابستان 1357
عضویت در انجمنهای علمی بینالمللی:
– عضو «انجمن بینالمللی تحقیق در ارتباطات جمعی» از سال 1962
– عضو » انجمن بینالمللی حقوق فضا» از سال 1967
– عضو » انستیتوی بینالمللی ارتباطات» از سال
– عضو » انجمن فرانسوی علوم ارتباطات و اطلاعات » ، از سال 1983
برخی تالیفات استاد دکتر کاظم معتمدنژاد عبارتند از:
روزنامهنگاری، نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد، دکتر ابوالقاسم منصفی
روش تحقیق در محتوای مطبوعات نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد
وسایل ارتباط جمعی (جلد نخست)نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد
مبانی حقوقی بینالمللی گزارشگری برای صلح، نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد
اجلاس جهانی سران درباره جامعه اطلاعاتی، نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد
جامعه اطلاعاتی: اندیشههای بنیادی،دیدگاههای انتقادی و چشماندازهای جهانی،نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد
حقوق مطبوعات،نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد
حقوق حرفهای روزنامهنگاران نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد، دکتر رویا معتمدنژاد
حقوق ارتباطات نویسنده: دکتر کاظم معتمدنژاد، دکتر رویا معتمدنژاد
و دهها مقاله که در مجلات داخلی و خارجی منتشر شدهاند………………………………………………………………………………………………
درگذشت پدر علم ارتباطات ایران/
دکتر عقیلی: خلاء حضور استاد معتمدنژاد پر نمیشود
دکتر وحید عقیلی از شاگردان استاد معتمدنژاد با تسلیت به جامعه روزنامهنگاری در پی درگذشت پروفسور معتمدنژاد اظهار کرد: منش استادی ایشان در همه حوزهها فراگیر بود؛ او کوهی از متانت، وجاهت و منش استادی بود.
این مدرس ارتباطات در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به اینکه پروفسور معتمدنژاد پدر علم ارتباطات ایران بودند، تصریح کرد: استاد معتمدنژاد، استاد همه استادها، دانشگاهیان و روزنامهنگاران است و من این ضایعه بزرگ را به جامعه روزنامهنگاری و دانشگاهی کشور تسلیت میگویم.
او با بیان اینکه فقدان و جای خالی استاد معتمدنژاد پر نخواهد شد، تصریح کرد: من بسیاری از درسهای زندگیام را از ایشان یاد گرفته و مدیونشان بوده و هستم. نحوه رفتار استاد معتمدنژاد با دانشجویان و تدریس و تالیفات ایشان از نقاط برجسته زندگیشان بود.
عقیلی اضافه کرد: زمانی که سردبیر یک روزنامه بودم، مقالههای ایشان را با خودشان چک میکردم و استاد معتمدنژاد بسیار خاشعانه، دوستانه و با متانت پاسخم را میدادند؛ در واقع منش اخلاقی استاد معتمدنژاد قابل تقدیر بوده و هست.
این مدرس ارتباطات در ادامه با اشاره به مباحث روزنامهنگاری که استاد معتمدنژاد به آن ورود کردند، یادآور شد: استقلال حرفهای روزنامهنگاری و حقوق ارتباطات جمعی از جمله مباحثی بودند که پروفسور معتمدنژاد به آنها ورود کرد و برای تحقق این دو بسیار زحمت کشید. من فکر میکنم اگر سالیان دراز هم بگذرد، کسی مانند پروفسور معتمدنژاد نخواهد توانست تا این حد برای تحقق این دو مبحث تلاش کند.
وی در پایان گفت: کتب و تالیفات دکتر معتمدنژاد ضمن ماندگاری از جمله منابع مرجع روزنامهنگاری است که تا سالیان سال پایدار خواهد بود…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
دکتر محسنیان راد: استاد معتمدنژاد نیمقرن را با تمام وجود صرف «ارتباطات» کرد
دکتر مهدی محسنیان راد با اظهار تاسف شدید از درگذشت پروفسور کاظم معتمدنژاد اظهار کرد: ایشان در چند سال اخیر عمده اقدامات خود را معطوف به تدوین نظام رسانهای مناسب برای کشورمان کردند.
این استاد علوم ارتباطات در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به درگذشت پروفسور کاظم معتمدنژاد پدر علم ارتباطات ایران، اظهار کرد: ایشان در سال 48 در حالی که دانشیار دانشگاه تهران بودند، از سمت خود استعفا و اقدام بنیانگذاری رشته ارتباطات کردند.
وی با بیان اینکه دکتر معتمدنژاد دو دکترای حقوق و روزنامهنگاری داشت گفت: پروفسور معتمدنژاد در حالی که میتوانست در دهه 60 در فرانسه اقامت کند، به کشور برگشت و مشغول خدمت به دانشجویان ایرانی شد.
محسنیان راد همچنین با بیان اینکه پروفسور معتمدنژاد از سال 1346 فعالیت خود را در دانشگاه علوم اجتماعی آغاز کرد، به ایسنا گفت: مرحوم معتمدنژاد حدود نیم قرن از عمر خود را به طور خاص و با تمام وجود برای ارتباطات در کشورمان صرف کرد.
این استاد ارتباطات اضافه کرد: پروفسور معتمدنژاد حدود 15 سال از سالهای پایانی عمر خود را نیز مشغول فعالیت در حوزه تدوین نظام رسانهای مناسب در کشورمان کرد و در این زمینه اقدامات زیادی انجام داد.
وی در پایان این ضایعه را به خانواده مرحوم معتمدنژاد و جامعه دانشگاهی کشور تسلیت گفت……………………………………………………….
دکتر سلطانیفر: نقادی و دوری از حب و بغض بزرگترین ویژگیهای استاد معتمدنژاد بودند
دکتر محمد سلطانیفر از شاگردان پروفسور معتمدنژاد در پی درگذشت این استاد برجسته اظهار کرد: پروفسور معتمدنژاد در دوره فعالیت هیچ یک از دولتها به آنها نزدیک نشد و تلاش کرد فضای نقادانه روزنامهنگاری را حفظ کند و این از برجستهترین ویژگیهای ایشان بود.
این مدرس علوم ارتباطات در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ضمن اظهار تاسف از شنیدن این خبر، با بیان اینکه استاد معتمدنژاد علاوه بر حوزه علوم ارتباطات و روزنامهنگاری در بسیاری از حوزههای دیگر نیز پیشرو بود، تصریح کرد: حضور رشته روزنامهنگاری و مسیری که امروز روزنامهنگاری ایران پیش رو دارد، مدیون زحمات و نوآوریهای ایشان است؛ زیرا در دورهای که روزنامهنگاری ما فضای آکادمیک نداشت، توانستند این فضا را وارد ایران کنند.
او ادامه داد: فضای آکادمیک امروزی روزنامهنگاری به مدد و یاری ایشان با ترجمهها و فعالیتهای متفاوت از کشورهای غربی به ایران ورود کرد و شکل تازهای به خود گرفت و آنچه امروز در حوزه دانشگاهی روزنامهنگاری مشاهده میکنیم به لطف زحمات ایشان در یک دوره زمانی خاص که هیچ منبعی برای فعالیت آکادمیک روزنامهنگاری وجود نداشته، شکل گرفته است.
سلطانیفر همچنین با اشاره به ویژگیهای شخصیتی استاد معتمدنژاد گفت: ایشان به لحاظ سیره شخصیتی نیز خصوصیات ویژهای داشتند. نخست آنکه مبنای حرکت خود را هیچگاه بر روی نگاه مالی نمیگذاشتند و دیگر اینکه هیچگاه تلاش نکردند با حب و بغض، چه در فضای آکادمیک و چه در فضای بین دوستان رفتار کنند.
مدیرمسئول شرق: امیدوارم آرمانهای استاد معتمدنژاد را پیگیری کنیم
مدیرمسوول روزنامه شرق با اشاره به فعالیتهای پرشمار مرحوم دکتر کاظم معتمدنژاد اظهار کرد: ایشان زحمات زیادی در عرصه مطبوعات کشیدند و اطلاق پدر علم ارتباطات به استاد اقدامی کاملا صحیح و ارزنده بوده است.
مهدی رحمانیان در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با تسلیت به خانواده این استاد بزرگوار و همچنین خانواده بزرگ مطبوعات با بیان اینکه « استاد حق بزرگی بر مطبوعات کشور ما دارد» افزود: به نظر من عنوان کردن نام ایشان به نام پدر علم ارتباطات و مطبوعات ایران اقدامی کاملا صحیح و ارزنده است؛ چراکه این استاد بزرگوار زحمات زیادی در این حوزه متحمل شدند.
وی ادامه داد: انشاءالله همه قدرشناس زحمات بیدریغ ایشان باشیم و بتوانیم رسالتی را که این استاد بزرگوار آغازگر آن بودند تداوم ببخشیم و رسانههایی در تراز اخلاق اسلامی و انسانی پایهگذاری کنیم.
این فعال رسانهای در پایان اظهار کرد: همچنین امیدوارم بتوانیم در حقیقت آنچه را این استاد بزرگوار به دنبال آن بودند و به طور کامل به آن دست نیافتند، پیگیری کنیم و خود را به آرمانهای متعالی ایشان نزدیک سازیم…………………………………..
دکتر هادی خانیکی: شاهکار استاد معتمدنژاد «زندگیاش» بود
در پی درگذشت پروفسور کاظم معتمدنژاد، استاد برجسته علوم ارتباطات، دکتر هادی خانیکی از شاگردان و نزدیکان او در حالی که به شدت متاثر بود، میراث دکتر کاظم معتمدنژاد را به عنوان پدر علم ارتباطات در ایران، «یک سرمایه بزرگ علمی و فرهنگی» خواند.
این استاد ارتباطات در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با بیان اینکه استاد دکتر کاظم معتمدنژاد امروز پس از تحمل مدتی بیماری پیشرونده پارکینسون که او را در وضعیت اغما قرار داده بود درگذشت، اظهار کرد: فرزانگی و فروتنی از ویژگیهای بارز ایشان بود که وی را در میان چهرههای برجسته علمی کشور ممتاز میکرد؛ اگرچه کار او در زمینههای مختلف دانش ارتباطات از روزنامهنگاری و حقوق و اخلاق حرفهای گرفته تا حوزههای مختلف ارتباطات و حتی مباحث جدیدی مثل جامعه اطلاعاتی نقش تاسیسی داشت، اما هیچگاه خود را فراتر از یک معلم به شمار نمیآورد.
خانیکی ادامه داد: عزت، مناعت طبع و خلق و خوی نیکوی ایشان در حدی بود که همه آنان که در عرصه ارتباطات ایران دستی در کار دارند، خود را شاگرد او دانسته و میدانند.
وی همچنین با اشاره به دوران بازنشستگی استاد معتمدنژاد، گفت: دکتر معتمدنژاد دارنده نشان درجه اول علمی کشور در دولت اصلاحات بود که متاسفانه به رغم تواناییهای فراوان علمی، در دولت بعدی بازنشسته شد. همچنین اگرچه در محافل علمی ارتباطی در جهان نیز شخصیتی شناختهشده بود، از پذیرش عنوان «چهره ماندگار» سرباز زد، ولی در واقع نه تنها در حوزه ارتباطات بلکه در حوزههای دیگر علوم اجتماعی از جمله سرآمدان و شخصیتهای ماندگار دانشگاهی کشور بوده است.
خانیکی در پایان گفت: شاخص دانش دکتر معتمدنژاد به روش معلمی و رفتار اجتماعی او بود؛ به زبان دیگر بزرگترین اثر و شاهکار او «زندگیاش» بود……………………………………..
پیام تسلیت معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در پی درگذشت دکتر معتمدنژاد
«حسین انتظامی» معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پی درگذشت دکتر کاظم معتمدنژاد، پدر علم ارتباطات ایران پیامی صادر کرد.
در این پیام که به طور اختصاصی برای خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، ارسال شده آمده است:
امروز جامعه رسانهای ایران پدری را از دست داد که بیش از نیم قرن شاهد خدمات علمی و عملی او در عرصههای گوناگون ارتباطات و مطبوعات بودهایم؛ اندیشمند خراسانی که سال 1343، به عنوان نخستین گروه دانشجویان ایرانی موفق به کسب دکتری تخصصی روزنامهنگاری از انستیتوی مطبوعات و علوم نظری دانشگاه پاریس شد و با کولهباری از دانش روزنامهنگاری، ارتباطات، حقوق و علوم سیاسی و با ایده تاسیس نخستین دانشکده روزنامهنگاری به میهن بازگشت که
امروز افتخار عنوان پدر علم ارتباطات با نام او قرین شده است.
نگاه حرفهای، تلاش علمی و مستمر او در دانشگاه و دیگر نهادهای فرهنگی و رسانهای کشور به دور از همه حاشیههای زماندار و دغدغه عمیقی که برای توسعه مطبوعات و ارتباطات در ایران داشت، از شخصیت علمی او، استادی ساخت
که امروز کمتر فعال رسانهای و مطبوعاتی را مییابیم که از درس و بحث و سخنرانی و کلاس و آثار دکتر کاظم معتمدنژاد بهره نبرده باشد.
او پس از انقلاب نیز از سال 1368 تا کنون پیوسته و بیدربغ برای زنده نگه داشتن رشته علوم ارتباطات در همه عرصههای تحقیقق و تالیف و ترجمه آثاری گرانبها، کوشید و در تاسیس دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی و راهاندازی دورههای کارشناسی ارشد و دکتری، پیشگام توسعه همهجانبه دانش ارتباطات شد.
اینک همه در غم از دست دادن این چهره ماندگار ایران زمین اندوهگینیم و آنچه وظیفه همه ما را در پاسداشت این شخصیت علمی سنگینتر میکند حفظ و توسعه میراثی است که از کرسی استادی او برای جامعه ارتباطات ، رسانه و مطبوعات
باقی مانده است.
درگذشت ایشان را به خانواده محترم معتمدنژاد، به جامعه رسانهای کشور، شاگردان وی و همه استادان روزنامهنگاری و ارتباطات تسلیت عرض میکنم و در این شبهای آغارین ماه صفر، طلب مغفرت و رحمت ذات متعال را برای وی خواستارم.
حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی و اطلاعرسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی……………………………………………………………………………………………………………………………………..
پیکر پروفسور معتمدنژاد در قطعه نامآوران به خاک سپرده میشود
زمان برگزاری مراسم تشییع و مجلس یادبود پروفسور کاظم معتمدنژاد اعلام شد.
برادر مرحوم دکتر معتمدنژاد در گفتوگو با خبرنگار «رسانه» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: مراسم خاکسپاری برادرم ساعت 9 صبح روز شنبه از مقابل دانشکده ارتباطات دانشگاه علامه در سه راهضرابخانه برگزار خواهد شد.
وی افزود: پس از آن پیکر برادرم در قطعه نامآوران بهشت زهرا (س) به خاک سپرده میشود.
به گفته برادر مرحوم معتمدنژاد، مراسم ختم این استاد علوم ارتباطات و روزنامهنگاری هم در ساعت 15:30 روز دوشنبه در محل مسجد نور برگزار میشود.
دکتر کاظم معتمدنژاد پدر علم ارتباطات ایران امروز در آستانه 80 سالگی دار فانی را وداع گفت.
خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، این ضایعه بزرگ را به خانواده ایشان و جامعه دانشگاهی به ویژه استادان و دانشجویان ارتباطات و روزنامهنگاری تسلیت میگوید و برای آن استاد بزرگوار که سالها عمر پربار خود را صرف تولید و ترویج علم کرد، علو درجات را از پیشگاه خداوند متعال مسالت دارد.